Halaçlar İran'da yaşayan bir Türk boyunun adıdır. Lehçelerinin yazı dili yoktur. Ancak Göktürkçe'ye benzerliğiyle dikkat çeker. Araştırmacılardan Doerfer Halaçlarla ilgili arştırmalar yapmıştır. Dinleri Şii mezhebinden müslümandır. Zamanında Selçuklu egemenliğinde oldukları biliniyor. Türkçe'nin d'li lehçesini konuştukları için Ana Türkçe'ye yakınlıkları göz ardı edilemeyecek bir durumdur.(vikipedi)
Orta İran'da, Tahran'ın 200 km. kadar güney-batısında,Sultanabad ile Save (Hamadan ile Kom arası) arasındaki bölgede yaşamaktadırlar.Yaklaşık 46 köyde Halaçça konuşulmaktadır.Alman bilimadamı ve Türkolog Gerhard Doerfer'in I 991' de yayımlanan bir bildirisinde 24 000 kişinin Halaçça konuştuğu kaydedilmektedir.Halaçların gerçek sayısını tahmin etmek ise oldukça güçtür, bir kısmı Azerice, bir kısmı da Farsça konuşmaktadırlar. Özellikle genç nesilden Halaçça konuşan sayısı yok denecek kadar azdır.
Halaççadan ilk söz eden büyük Türk Sözlükçüsü Kaşgarlı Mahmut'tur.Divanü Lugati't-Türk'te Halaç adının Oğuz Kağan Destanı'nda anlatılan bir olayla ilgili olarak söylenen kal aç "aç kal" sözünden geldiği belirtilmekte ve Halaçlar hakkında şu bilgi verilmektedir: "Türkmenler aslında 24 kabiledir. Lakin iki kabileden ibaret olan Halaçlılar, bazı kere bunlardan ayrıldıkları için kendileri Oğuz sayılmaz, asıl olan budur."
Avrupa ve İslam bilim adamları Halaçlar'ın Türk asıllı olduğunda ittifak halindedirler.Bu özellikleri sebebi ile Halaç Türkçesi, Yakut ve Çuvaş lehçeleri gibi Türk dilinin çok eski bir kolu olarak değerlendirilmiş; bu iki lehçe ile Oğuz, Kuzey (Kıpçak), Uygur ve Güney Sibirya şive gruplarına yedinci bir Türk dili kolu olarak eklenmiştir.
Türkolog Gerhard Doerfer tarafından Halaççanın ses ve sözvarlığı açısından yaşayan en eski Türk dilleri arasında yer aldığı ortaya konmuştur.(MEHMET ÖLMEZ-Türk Halkları ve Dilleri)
Halaç Türklerinin de diğer Türk kesimlerle mensubiyet dayanışması yok. Daha ziyade Kum ve Save bölgesinde yaşamaktadırlar. Save bölgesinde Farslaşan 50 bin türk nokta hedef olara tespit edilebiliyor. En önemlisi Halaç Türklerinde Farslaşmaya karşı etno-sosyal yapıdan fikir üretecek ideolog, teknisyen ve stratejik yoktur.
İran’da Şii inançlı Müslüman Kürtler, devletle beraber hareket etmektedirler. İstanbul’dan sonra dünyanın en büyük Türk şehri olan 12-13 milyonluk şehirde 7 milyon Türk kültürel hayat itibariyle soluk alamamakta erimektedir. (Dr. Yaşar KALAFAT-HORASAN TÜRK HALK İNANÇLARI)
Hakiki Halaçlar denilen bu grubun dışında bir de Sava Halaçları bulunmaktadır ve bunlar daha açık bir Türkmen şivesi konuşurlar. Güney İran'da Kaşgaylar arasında yaşayan Halaçlar ise Kaşgaylar'a iyice karışmış durumdadır.
ALINTIDIR.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder