Anıtkabir Derneği Atatürk’ün okuduğu kitapların saptanabilenleri üzerinde güzel bir çalışma yaptı. Atatürk’ün okurken altını çizdiği, yanına notlar düştüğü bölümleri bir araya getirdi. Bu bölümler 12 bin 500 sayfa tuttu ve 24 ciltte toplandı.
Atatürk’ün okuduğu saptanmış kitap sayısı 3997. Bu kitapların 1741’i Çankaya Köşkü’nde, 2151’i Anıtkabir’de, 102’si İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi’nde, 3’ü Samsun Gazi İl Halk Kütüphanesi’nde. Atatürk’ün Sofya’da ve Şam’da görev yaptığı sırada da pek çok kitap okuduğu biliniyor ama, ne yazık ki onlar kayıtlarda yok.
Atatürk’ün okuduğu kitap yelpazesi tarihten dilbilimine, coğrafyadan sanata kadar çok geniş bir alan içeriyor. Bu 24 cildi inceleyince insan, Atatürk’ün entelektüel yanıyla karşı karşıya geliyor. Anıtkabir’i ziyaret edenler müze kısmını da gezince sözünü ettiğim 24 ciltle karşılaşacaktır. Dilerlerse satın alabilirler.
***
Son dönemde radyo televizyon konuşmalarımda, konferanslarda Atatürk’le ilgili okunması gereken kitaplar arasında ilk bu 24 cildi sayıyorum. Bence bu kitaplar her okulda, hatta her evde olmalı.
Bu 24 cildin yanı sıra, Atatürk’le ilgili yazılmış, adeta klasikleşmiş kitapları da sıralayıp okura bir “Atatürk Kitaplığı” önermeden geçemeyeceğim. Böylece yeni kuşaklar okullarda, eğitim kurumlarında sadece Atatürk köşesiyle değil, Atatürk kitaplığıyla da karşılaşırlar ve “bilgi sahibi olarak fikir sahibi olurlar.”
Falih Rıfkı Atay, uzun yıllar Atatürk’ün yanı başında yer almış bir kişi olarak anılarını, gözlemlerini kitaplaştırdı. Atay’ın “Zeytin Dağı”ndan “Çankaya”ya kadar tüm kitapları bu raflarda yer almalı.
Atatürk’ün kütüphanecisi Nuri Ulusu’nun “Atatürk’ün Yanı Başında” kitabı, hem Atatürk hem kitap kokuyor.
Turgut Özakman bize önce Şu Çılgın Türkler’i, sonra Diriliş’i sundu. Hemen müjdeyi verelim, Özakman 1922-38 arasını da “Cumhuriyet” adı altında hazırlıyor. Yakında kitaplaşacak. Özakman’ın bence “kitaplarının kitabı” şu:
1881-1938 Atatürk, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Kronolojisi.
Bu kitap “bilinçlenme hapı” gibi bir şey. Gün gün Atatürk’ün ne yaptığını sıralamış Özakman.
Afet İnan’ın Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler çalışması, insan Atatürk’ten lider Atatürk’e kadar geniş bir yelpazedir.
Sebahattin Selek’in iki ciltlik Milli Mücadele kitabı, içinde insan ilişkilerini de barındıran belgesel tadında bir çalışma.
Prof. Dr. Bedia Akarsu’nun, Atatürk Devrimi ve Temelleri kitabı, aydınlanma hareketi ve kadını da içine alan bir eser.
Prof. Suna Kili, Atatürk Devrimi kitabında Osmanlı’nın toplum yapısını da aktarıyor ve devrimleri bir çağdaşlaşma modeli olarak sunuyor.
Prof. Şerafettin Turan’ın bütün yapıtları Atatürk ve devrimleri üzerine...
***
Atatürk’ü pek çok yabancı yazar, araştırmacı, tarihçi ve büyükelçi de kaleme aldı. 1920’lerde, 30’larda Ankara’ya büyükelçi olarak gelen pek çok kişinin Mustafa Kemal’le ilgili bir kitap yazmadan edemediğini görüyoruz.
Bernard Lewis’in Modern Türkiye’nin Doğuşu, Willy Sperco’nun Mustafa Kemal Atatürk 1881-1938, Lord Kinross’un Atatürk Bir Milletin Yeniden Doğuşu kitapları sıralamadan geçemeyeceklerim arasında.
Atatürk kitaplığında yer alması gereken kitapların sadece bir bölümünü paylaştık. Önümüzdeki günlerde arkasını da getiririz.
Sözün özü; Atatürk hayatta en çok okudu...
3997 kitap okudu...
Düşmanların canına okudu...
Modern bir Türkiye yaratma yolunda bildiğini okudu...
İçeride ve dışarıda kafana koyduklarını yapamazsın diyenlere meydan okudu...
mustafa balbay
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder