Bu Blogda Ara

11 Şubat 2012 Cumartesi

MİTANNİ KRALLIĞI



Hititler döneminde Anadolu yarımadasının güneyinde Luviler, Paflagonya Bölgesinde Palalar ve diğer bölgelerde Arzava, Kizzuvatna ve Ahhiyava krallıkları bulunuyordu. Bu devletlerden başka Hurriler ve Mitanniler de aynı dönemde Güneydoğu Anadolu’da özgün uygarlıklar yaratmışlardır. Hurrilere ilk önce M.Ö. 3. binin sonlarında Mardin dolaylarında rastlanmaktadır. Urkis şehrinde bir tapınağın kurulması ile ilgili belge şimdi Louvre Müzesindedir. Tunçtan bir aslan heykelciğinin koruduğu bir taş levha üzerine arkaik çivi yazısı ile kazınan yazıt M.Ö. 2300 yıllarına aittir. Hurriler önceleri M.Ö. 2. binin ilk yarısında kısa yaşamlı küçük beylikler kurmuşlardır. Daha sonra M.Ö. 1500-1250 arasında Hurriler tarafından kurulan Mitanni devleti o dönemde Yakın Doğu’nun Mısır’dan sonra gelen ikinci büyük gücü olmuştur. Mitanni kralları aynı dönemde hüküm süren Mısır kralları ile mektuplaştıklarından bu dönem hakkında oldukça fazla bilgi edinmek mümkündür.

Hurrilerin başlıca merkezleri Urfa, Diyarbakır, Mardin ve Kerkük arasındaki bölgede kalan Tell Feheriye, Tell Brak, şagar ve Bazar gibi kentlerdir. Mitanni devletinin kralları Hint-Ari kökenli idiler. Hindistan’a giden bazı Hint-Ari boylarının İran yaylası üzerinden Güneydoğu Anadolu’ya geldikleri ve yerli halk olan Hurrilerle kaynaştıkları tahmin edilmektedir. Mitannilerin at yetiştirme konusunda oldukça bilgili oldukları anlaşılmaktadır. Boğazköy’de bulunan Hititçe yazılmış dört tablette atların yetiştirilmesi hususundaki bilgilerin bir Mitannili tarafından kaleme alındığı bildirilmekte ve Hititçe çevirideki bazı teknik terimler Sanskritçe dilinde verilmektedir. Oldukça kısa süren bir egemenlik döneminden sonra Hitit kralı şuppiluliuma tarafından son verilen Mitanni devleti Hattuşa’ya bağlı bir eyalet haline getirildi. Fakat Hurrilerin etkisi yörede yoğun bir şekilde devam etti. 
 
 Mitanniler, Başkentleri Weşukaniidi. Son krallarının adı II. Şattuara'dır. Kayıp prens (veya kral) Jiar-Jıara (mitanni kral listesinde adı geçmezII. Şattuara'nın oğludur). Prens Jiarefsanevi bir kişiliğe sahiptir. Mitannilerin Aryan kökenli oldukları biliniyor. Bazı yerel kaynaklarda Mitanniler Hattilerle birlikte Aryalarınkuzeybatı kolunun ortak ataları olarak kabul edilir. İran kökenli kavimlerin kendilerini Mitanniler'e dayandırmasının sebebi budur. Nitekim, Mitanniler'e Asuriler bazı kaynaklarında Guti diye hitap etmektedir. Mitanniler'in egemenliğine son veren asur kralı I. Salmaneser Mitannilere atfen şöyle demiştir "Ararat sınırından Tur abidin'e kadar bu ülke içinde su gibi Guti kanı aktı". Guti ve Elamlar'ın akraba oldukları biliniyor. Bu iki topluluğun Aryaların ortak ataları oldukları da biliniyor. Bu kabileler İran'da veMezopotamya'da yaşamışlardır. Gutiler'le Mitanniler dil, gelenek ve kültür olarak aynı halktır. Aslında Mitanniler Guti'dir.

alıntıdır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder